مصرف نوشیدنی حاوی اریتریتول – یک شیرین کننده مصنوعی که برای افزایش شیرینی محصولات کم کربوهیدرات استفاده می شود – خطر لخته شدن خون را در افراد سالم بیش از دو برابر میکند، طبق مطالعات، لخته ها می توانند از رگ های خونی جدا شده و به قلب برسند و باعث حمله قلبی یا افزایش ناگهانی فشار خون شوند، یا به مغز برسند و باعث سکته مغزی شوند. تحقیقات قبلی اریتریتول را به خطر بالاتر سکته مغزی، حمله قلبی و مرگ مرتبط کرده است.
دکتر استنلی هازن، نویسنده اصلی مطالعه و مدیر مرکز تشخیص و پیشگیری قلب و عروق در مؤسسه تحقیقات لرنر کلینیک کلیولند گفت: «آنچه شگفث انگیز است این است که در هر فرد، هر معیار پاسخدهی پلاکت (لخته سازی) پس از مصرف اریتریتول افزایش یافت.»
هازن که همچنین رئیس دانشگاه جان بلیکزما در زیس شناسی سلولی عروقی و تصلب شراین در کلینیک کلیولند است، گفت: «مصرف نوشیدنی با مقدار مساوی گلوکز یا شکر بر فعالیت پلاکتهای خون در گروه دیگری از تأثیری نداشت.».وی گفت: «این اولین مقایسه مستقیم تأثیرات مصرف گلوکز در برابر مصرف اریتریتول بر معیارهای مختلف عملکرد پلاکت است. گلوکز بر لخته سازی تأثیری ندارد، اما اریتریتول دارد.»
دکتر اندرو فریمن، مدیر پیشگیری و سلامت قلب و عروق در موسسه سلامت ملی یهودیان در دنور، گفت: «اگرچه جامعه آمری این تحقیق کوچیک است، ام این مطالعه بسیار جذاب و جالب توجه است.»
فریمن، که در این پژوهش دخالتی نداشت، گفت: «من نمیگویم باید فوراً از استفاده این شیرین کننده های قندی دست برداربم، اما این تحقیق قطعاً این سوال را مطرح می کند: آیا آن ها ایمن هستند یا نه؟»
در پاسخ به این مطالعه، شورای کنترل کالری، یک انجمن صنعتی، به CNN گفت که ۳۰ سال علم نشان داده است که اریتریتول یک انتخاب “ایمن و مؤثر” برای کاهش شکر و کالری است.کارلا ساندرز، رئیس این شورا، در ایمیلی گفت: “مصرف شیرین کنندگان باید نتایج این مطالعه را با احتیاط بسیار تفسیر کنند. تعداد محدود شرکت کنندگان،، مقدار زیاددی اریتریتول دریافت کردند که تقریباً چهار برابر مقدار حداکثری تأیید شده در هر نوشیدنی در ایالات متحده بوده است.”
با این حال، مقدار اریتریتول استفاده شده در هر نوشیدنی در مطالعه — ۳۰ گرم — معادل مقداری است که در نوشابه های بدون شکر، بستنی ها یا مافین های معمولی وجود دارد، که مردم اغلب بیش از یکی مصرف می کنند.دکتر وی هونگ ویلسون تانگ، یکی از نویسندگان مطالعه و مدیر تحقیقات نارسایی قلبی و پیوند قلب در کلینیک کلیولند، در بیانیه ای گفت: “این تحقیق برخی نگرانی ها را ایجاد می کند که یک وعده استاندارد از غذایی یا نوشیدنی شیرین شده با اریتریتول ممکن است به طور حاد یک اثر مستقیم تشکیل لخته را تحریک کند.”
الکل قندی چیست؟
ترکیباتی مانند سوربیتول و زایلیتول، اریتریتول یک الکل قندی نامهیده می که به طور طبیعی در بسیاری از میوه ها و سبزیجات یافت می شود. بدن انسان نیز اریتریتول را به عنوان محصول جانبی متابولیسم گلوکز در مقادیر کم تولید می کند.اریتریتول که به صورت مصنوعی در مقادیر زیاد تولید می شود، قند خون را افزایش نمی دهد و اثر مسهل کمتری نسبت به برخی دیگر از الکل های قندی دارد. طبق گفته کارشناسان، این ماده حدود ۷۰٪ شیرینی شکر را دارد و کالری آن صفر در نظر گرفته می شود.
دکتر هازن افزود : “ما افزایش لخته سازی را مشاهده کردیم، با استفاده از معیارهایی که نشان می دهد چقدر سریع لخته ها یک رگ را مسدود می کنند یا جریان خون را متوقف می کنند، که شبیه به مدل یک حمله قلبی یا سکته است.”
نتایج مشابهی در مطالعه ای در سال ۲۰۲۳ توسط هازن و همکارانش مشاهده شد که در آن هشت داوطلب سالم همان مقدار اریتریتول را مصرف کردند و شاهد افزایش هزار برابری این ماده در خون خود بودند.
هازن در این مطالعه تاکید کرد که :
“اریتریتول بالاتر از آستانه لازم برای تحریک و افزایش خطر لخته سازی برای دو تا سه روز بعد باقی ماند.”
آنچه ما با اریتریتول مشاهده می کنیم این است که پلاکث ها فوق العاده پاسخگو می شوند: یک تحریک ۱۰ درصدی باعث تولید ۹۰ تا ۱۰۰ درصد یک لخته می شود.”
آن مطالعه همچنین خون بیش از ۴۰۰۰ نفر در ایالات متحده و اروپا را تحلیل کرد و نشان داد که افرادی که بالاترین سطح اریتریتول را داشتند، دو برابر بیشتر احتمال داشت دچار حمله قلبی یا سکته شوند.
او اضافه کرد: “اما اگر به جمعیت میان سال آمریکا نگاه کنید، فرد متوسط دو تا سه عامل خطر برای بیماری قلبی دارد و 70 درصد از ما در طول عمر خود به بیماری قلبی مبتلا خواهیم شد، بنابراین شاید همه ما باید به اقداماتی فکر کنیم.” او گفت: وقتی صحبت از خطر بیماری های قلبی-عروقی می شود، مصرف گهکاهی شیرینی های دارای شکر در مقادیر کم ممکن است بهتر از مصرف نوشیدنی ها و غذاهای شیرین شده با الکل های قندی باشد. این امر به ویژه برای افرادی که بیشترین خطر لخته شدن، حمله قلبی و فشار خون و سکته را دارند، صاددق است.
او گفت: “بیماری قلبی-عروقی به مرور زمان ایجاد می شود و بیماری قلبی علت اصلی مرگ و میر در جهان است. باید مطمئن شویم که غذاهایی که میخوریم به طور پنهانی به این مشکل کمک نمی کنند.”
